Gwahoddwyd pobl ym Mlaenau Gwent i rannu eu sylwadau a鈥檜 datrysiadau ar gyfer mynd i鈥檙 afael 芒鈥檙 argyfwng hinsawdd yn yr hyn fydd cynulliad hinsawdd cyntaf Cymru i drafod newid hinsawdd.
Cynhelir Cynulliad Hinsawdd 艾叉A片 ar-lein yn ystod dau benwythnos ym mis Mawrth gan ddod 芒 phreswylwyr ynghyd o bob rhan o鈥檙 fwrdeistref i drafod y cwestiwn: 鈥淏eth ddylem ni wneud ym Mlaenau Gwent i fynd i鈥檙 afael 芒鈥檙 argyfwng hinsawdd mewn ffordd deg ac sy鈥檔 gwella safonau byw ar gyfer pawb?鈥�
Mae 10,000 o aelwydydd ym Mlaenau Gwent wedi derbyn gwahoddiadau ysgrifenedig i gofrestru eu diddordeb mewn cymryd rhan. Caiff 50 o bobl o blith y rhai sy鈥檔 gwneud cais eu dewis ar hap i gymryd rhan a byddant yn dysgu am broblemau hinsawdd sy鈥檔 wynebu eu cymuned, yn trafod them芒u tai, natur a thrafnidiaeth cyn cynnig a thrafod datrysiadau posibl.
Trefnir y Cynulliad gan gymdeithasau tai United Welsh, Linc Cymru, Cartrefi Melin a Tai Calon mewn partneriaeth gydag elusen datblygu cynaliadwy Cynnal Cymru, Cyngor Bwrdeistref Sirol 艾叉A片 ac ERS Cymru.
Dywedodd Steve Cranston, Arweinydd Economi Sylfaen cymdeithas tai United Welsh:
鈥淢ae newid hinsawdd yn argyfwng sy鈥檔 effeithio ar bawb ohonom, o鈥檙 cartrefi yr ydym yn byw ynddynt hyd at y bwyd yr ydym yn ei fwyta gyda鈥檔 teuluoedd. Mae cynulliad hinsawdd yn gyfle gwych i gasglu barn pobl leol yn cynrychioli鈥檙 boblogaeth ehangach am yr hyn sydd angen iddo ddigwydd, gan helpu gwneuthurwyr penderfyniadau ar draws y sector cyhoeddus yng Nghymru i lunio eu dull gweithredu.
Mae gennym i gyd ran i鈥檞 chwarae wrth fynd i鈥檙 afael 芒 newid hinsawdd. Fel partneriaeth rydym yn edrych ymlaen at ddod ynghyd gyda phobl ym Mlaenau Gwent i ddysgu, herio ac ysbrydoli gweithredu.鈥�
Yn y Cynulliad bydd arbenigwyr blaenllaw yn cyflwyno gwybodaeth ar newid hinsawdd a鈥檙 is-them芒u i鈥檙 50 a gymerodd ran i roi cyd-destun i lywio鈥檙 trafodaethau.
Dywedodd Jess Blair, Cyfarwyddwr ERS Cymru:
鈥淒rwy鈥檙 cynulliad hinsawdd, mae 艾叉A片 yn arwain y ffordd yng Nghymru ar fodel newydd o ddemocratiaeth, sy鈥檔 rhoi mwy o lais i bobl leol yn y materion sy鈥檔 effeithio arnynt. Cafodd cynulliadau fel hyn eu defnyddio ar draws y Deyrnas Unedig, yn cynnwys gyda Chynulliad Dinasyddion yr Alban, Cynulliad Hinsawdd y Deyrnas Unedig yn ogystal 芒 mannau eraill o amgylch y byd. Bydd y Cynulliad yn rhoi cyfle i sampl cynrychioladol o bobl yn y gymuned i drafod, ystyried a llunio argymhellion a gaiff eu clywed gan wneuthurwyr penderfyniadau ar draws llywodraeth leol, landlordiaid cymdeithasol cofrestredig a Llywodraeth Cymru.
Mewn mannau eraill profwyd y bydd modelau fel hyn yn rhoi mwy o lais i bobl mewn penderfyniadau lleol a rhoi cipolwg i wneuthurwyr penderfyniadau ar y cyfaddawdau y byddai pobl yn eu gwneud am newid hinsawdd. Mae hwn yn ddatblygiad cyffrous iawn a fedrwn ni ddim aros i鈥檞 weld ar waith.鈥�
Sarah Hopkins, Cyfarwyddwr Cynnal Cymru:
鈥淢ae awdurdodau lleol ledled Cymru yn datgan argyfwng hinsawdd ac yn cydnabod fod angen gweithredu ar frys ar lefel leol i ostwng allyriadau carbon. Bydd pontio i ddim carbon yn golygu newidiadau i fywydau pobl felly mae鈥檔 hanfodol y gall dinasyddion ddeall a chymryd rhan ar y daith yma. Rydym yn falch iawn i ymwneud 芒 threfnu Cynulliad Hinsawdd 艾叉A片. Bydd yr argymhellion y penderfynir arnynt yn helpu i lywio鈥檙 dull cydweithio at ddatgarboneiddio o gymdeithasau tai, Cyngor Bwrdeistref Sirol 艾叉A片 a sefydliadau allweddol yn y rhanbarth. Gobeithiwn y bydd rhanbarthau eraill yng Nghymru hefyd yn mabwysiadu prosesau tebyg i lywio cynllun gweithredu datgarboneiddio.鈥�
Mae鈥檙 Cynulliad wedi derbyn cyllid gan Lywodraeth Cymru drwy gonsortiwm a gaiff ei reoli gan ddarparydd gwasanaeth ynni Sero lle dyfarnwyd mwy na 拢7m i ddatgarboneiddio 1,370 o gartrefi a chreu dulliau i ymestyn datgarboneiddio graddfa fawr o gartrefi ar draws Cymru fel rhan o鈥檙 Rhaglen 脭l-osod wedi鈥檌 Optimeiddio.
Caiff argymhellion y Cynulliad eu rhannu gyda phob partner consortiwm a Chyngor Bwrdeistref Sirol 艾叉A片 i helpu llywio ymgysylltu effeithlon gyda dinasyddion ar gyfer newid hinsawdd yn y dyfodol.
Dywedodd Michelle Morris, Rheolwr Gyfarwyddwr, Cyngor Bwrdeistref Sirol 艾叉A片:
鈥淢ae newid hinsawdd yn broblem fyd-eang ac mae鈥檔 hollol hanfodol ein bod yn gweithredu nawr i ddiogelu ein hamgylchedd er lles cenedlaethau鈥檙 dyfodol ac rwy鈥檔 si诺r y bydd y Cynulliad Hinsawdd yn ein helpu i ganolbwyntio ar hyn. Fel Cyngor rydym yn sylweddoli pwysigrwydd yr heriau ac fe wnaethom gyhoeddi Cynllun Datgarboneiddio newydd yn ddiweddar. Rydym eisoes yn cymryd nifer o gamau i ostwng ein heffaith carbon tebyg i wella effeithiolrwydd ynni ein hysgolion, ein hadeiladau cyhoeddus a鈥檔 goleuadau stryd, a hefyd yn gostwng faint o wastraff a anfonir i domen lanw. Bydd y Cynllun hwn yn ein gweld yn cymryd agwedd fwy strategol at sicrhau bod yn niwtral o ran carbon a bydd yn ein helpu i flaenoriaethu gwaith mewn nifer o feysydd allweddol o鈥檔 gweithrediadau a all, gyda rhai newidiadau, wneud cyfraniad sylweddol i ostwng ein nod o fod yn niwtral o ran carbon.鈥�
Mae mwy o wybodaeth am Gynulliad Hinsawdd 艾叉A片 ar gael yn:
http://www.cynnalcymru.com/blaenau-gwent-climate-assembly/
Beth yw cynulliad hinsawdd?
Mae cynulliad hinsawdd yn ffordd o wneud penderfyniadau. Caiff ei ddefnyddio ym mhob rhan o鈥檙 byd i edrych ar broblemau a llunio syniadau. Mae鈥檔 dod ynghyd 芒 gr诺p o bobl a ddewiswyd ar hap sy鈥檔 fras gynrychioli鈥檙 holl gymuned. Mae鈥檙 bobl sy鈥檔 mynychu yn dysgu am broblem, ei thrafod gyda鈥檌 gilydd, ac yna wneud argymhellion am yr hyn ddylai ddigwydd.
Pam fod y digwyddiad hwn yn cael ei gynnal?
Mae angen i ddatrysiadau i鈥檙 argyfwng hinsawdd roi ystyriaeth i heriau a chyfleoedd gwahanol leoedd. Mae Cyngor 艾叉A片 a鈥檙 cymdeithasau tai lleol yn credu fod gan bobl leol r么l bwysig i鈥檞 chwarae wrth benderfynu ar gamau gweithredu fydd hefyd yn gwella bywydau ym Mlaenau Gwent. Rydym eisiau cael eich sylwadau ac argymhellion ar sut y gall ein hardal leol fynd i鈥檙 afael 芒鈥檙 argyfwng hinsawdd.
Bydd yr argymhellion a benderfynwyd gan y Cynulliad Hinsawdd:
鈼� yn cael eu hystyried gan y Gyngor fel rhan o鈥檌 strategaeth hinsawdd;
鈼� yn llunio cynlluniau hinsawdd y cymdeithasau tai, yn cynnwys sut y gwneir newidiadau i gartrefi presennol (鈥樏磍-osod鈥�) i sicrhau eu bod yn gydnaws gyda bywydau unigolion ac yn rhoi buddion i鈥檙 gymuned;
鈼� yn cael eu hanfon at Lywodraeth Cymru i helpu llunio eu strategaeth datgarboneiddio a鈥檙 Rhaglen Lywodraethu nesaf;
鈼� yn cael eu trafod gyda grwpiau cymunedol yn yr ardal i wneud yn si诺r y gall dinasyddion lunio cynlluniau lleol yn well.
Pwy all wneud cais i gymryd rhan yn y Cynulliad?
Gall unrhyw un 16 oed a throsodd, sy鈥檔 byw mewn aelwyd a gafodd wahoddiad, wneud cais. Ni all y bobl ddilynol wneud cais i gymryd rhan yn y digwyddiad hwn:
鈼� Pob cynrychiolydd etholedig unrhyw lefel o lywodraeth;
鈼� Gweithwyr cyflogedig unrhyw blaid wleidyddol;
鈼� Gweithwyr cyflogedig y cyngor sy鈥檔 gweithio mewn swyddi gyda chyfyngiad gwleidyddol;
鈼� Gweithwyr cyflogedig y cymdeithasau tai sy鈥檔 cymryd rhan.
Sut y cafodd y 10,000 o aelwydydd a wahoddwyd eu dewis i dderbyn gwybodaeth?
Cafodd 10,000 cyfeiriad o bob rhan o Flaenau Gwent eu dewis ar hap o gronfa ddata cyfeiriadau鈥檙 Post Brenhinol. Ar 么l y dyddiad cau ar gyfer cofrestru, caiff 50 o bobl eu dewis ar hap i gymryd rhan yn y digwyddiad. Caffi y detholiad ar hap ei bwysoli i wneud yn si诺r fod y gr诺p yn cynnwys bobl o bob rhan o鈥檙 gymuned.